«Αρχιτεκτονικά ορόσημα: Μια περιήγηση» | Σεμινάρια στο Fårö

Συνέντευξη στην Τζίνα Σωτηροπούλου 

Μπορεί η αρχιτεκτονική να μας ταξιδέψει; Και πού; Με αφορμή την σειρά σεμιναρίων «Αρχιτεκτονικά ορόσημα: Μια περιήγηση» που ξεκινούν στις 9 Οκτωβρίου στον δημιουργικό χώρο Fårö, μιλήσαμε με την εισηγήτρια του σεμιναρίου, την αρχιτέκτονα Αναστασία Δάλμα και τις αδερφές Αλεξάνδρα και Λήδα Διαλυνά που βρίσκονται πίσω από την ιδέα της δημιουργίας της πολιτιστικής αυτής “νησίδας” στο κέντρο της Αθήνας.

Η Αναστασία Δάλμα γεννήθηκε στην Αθήνα το 1981 και μεγάλωσε στην Ελευσίνα. Σπούδασε Αρχιτεκτονική στην Αγγλία, στο University of Kent, Canterbury και από το 2007 διατηρεί το δικό της γραφείο στην Ελλάδα. 

Οι αρχιτεκτονικές περιηγήσεις θα περιλαμβάνουν το Institut du Monde Arabe του Jean Nouvel στο Παρίσι, το Sir John Soane’s Museum στο Λονδίνο, την Santa Caterina Market στην Βαρκελώνη, το Palazzo Pitti με τον εκπληκτικό κήπο του στην Φλωρεντία, μέχρι το «Fallingwater» του Frank Lloyd Wright στην Πενσυλβάνια, τον Καθεδρικό Ναό της Αγγλικανικής Εκκλησίας στο Canterbury της Αγγλίας και τον βοτανικό κήπο Majorelle Garden στο Μαρακές του Yves Saint Laurent μεταξύ άλλων.

Με τι ακριβώς θα ασχοληθείτε σε αυτές τις 10 συναντήσεις;

Αναστασία Δάλμα: Ένα αρχιτεκτόνημα κουβαλάει μνήμη και μπορεί να πει ιστορίες χρόνων που κρύβονται μέσα στους ίδιους τους χώρους του. Έχει τη δύναμη να σε ταξιδέψει και να κινητοποιήσει τις αισθήσεις σου. Περπατάμε στο δρόμο της μεγαλούπολης, κοντοστεκόμαστε στην πλατεία του ορεινού χωριού, περιπλανιόμαστε στα σοκάκια μιας άλλης χώρας. Αφήνουμε την αρχιτεκτονική να μας οδηγήσει και να μας ξεναγήσει στην κουλτούρα και τις συνήθειες του τόπου που βρισκόμαστε. Το τοπίο πάντα έχει κάτι να πει. Μια τέτοια περιήγηση θα ξεκινήσουμε το φθινόπωρο, μια φορά την εβδομάδα για δέκα συναντήσεις. Θα επισκεφτούμε άλλες χώρες με διάθεση ταξιδευτή και εξερευνητή. Θα αφουγκραστούμε όσα έχουν να μας πουν και να μας μάθουν κτίρια ή συμπλέγματα, παλάτια, εκκλησίες, πάρκα, κήποι.

Σε ποιους απευθύνεται το σεμινάριο;

ΑΔ: Σε όσους αγαπάνε την αρχιτεκτονική, τα ταξίδια, τις τέχνες. Δεν χρειάζεται να είσαι αρχιτέκτονας για να περπατήσεις ένα πάρκο με γλυπτά διασκορπισμένα και να το θαυμάσεις. Αρκεί μόνο καλή διάθεση, φωτογραφική μηχανή και sketchbook.

Πού σκέφτεστε να περιπλανηθείτε;

ΑΔ: Η Αγγλία, η Γαλλία, η Ισπανία, η Ιταλία, η Τσεχία, το Μαρόκο, η Σουηδία είναι μόνο κάποιοι από τους προορισμούς μας. Τα μέρη που θα επισκεφτούμε έχουν διαφορετικές κουλτούρες, κλιματολογικές συνθήκες, άλλη αύρα. Το σημείο εκκίνησης είναι συγκεκριμένο, όμως η εξέλιξη κάθε περιήγησης θα είναι διαφορετική. Η αρχιτεκτονική έχει την μαγική δύναμη να ταξιδεύει τον άνθρωπο ακόμα και αν δεν έχει φύγει ποτέ από το σπίτι του.

Ταξιδεύοντας μέσα από την αρχιτεκτονική: πού θα θέλατε να πάτε και δεν έχετε πάει ακόμα; 

ΑΔ: Νέα Υόρκη, Νέα Ζηλανδία και Ρωσία. Η διαφορετικότητά τους εξάπτει την φαντασία μου. Αυτό που θα ήθελα όμως να κάνω οπωσδήποτε είναι να πάρω ένα σακίδιο και να περιπλανηθώ στα απίθανα δεντρόσπιτα όλου του κόσμου. Να τα επισκεφτώ, να τα φωτογραφίσω, να τα σκιτσάρω, να τα θαυμάσω και ίσως στο μέλλον να φτιάξω ένα δικό μου.

Πείτε μας πέντε αγαπημένα σας ελληνικά αρχιτεκτονικά ορόσημα-τοπόσημα.

ΑΔ: Η παρακάτω λίστα βασίζεται κυρίως στις προσωπικές μου αδυναμίες- αν και δεν περιορίζονται μόνο σε πέντε. Αρχαιολογικός χώρος Ελευσίνας. Η πόλη της Ελευσίνας φέρνει σε ισορροπία την βιομηχανική της κληρονομία με την ιστορία της. Νομισματικό Μουσείο, Αθήνα. Ένα κόσμημα. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Αθήνα. Σταθερή αξία, οικογένεια. Μουσείο Ακρόπολης. Γόρτυνα, Μεσαρά, Κρήτη. Εκεί που όλα ξεκίνησαν.

Και πέντε αγαπημένους διεθνείς προορισμούς.

ΑΔ:  Το λατρεμένο μου Canterbury στο Kent, Αγγλία. Το Λονδίνο και όλα όσα κρύβει. Η Φλωρεντία και η Τοσκάνη που κρατάει μαγικά τον επισκέπτη να μην φύγει. Η Πράγα. Μια πόλη που όσες φορές και να την επισκεφτώ πάντα με γοητεύει. Βιέννη. Μια Κυρία, μία κούκλα.

Ποια στοιχεία είναι εκείνα που κάνουν έναν δημόσιο χώρο ενδιαφέροντα;

ΑΔ: Το πιο βασικό από όλα είναι η διάθεση του ταξιδευτή. Κατά πόσο δηλαδή είναι ανοιχτός να δει κάτι διαφορετικό ακόμα και αν δεν του αρέσει με έναν τρόπο συμβατικό. Το περιβάλλον και η κοινωνία που ορίζουν έναν δημόσιο χώρο αλληλεπιδρούν με αυτόν και τον μετασχηματίζουν. Τα πάντα γύρω μας έχουν μια δυναμική, σε κάποιους είναι πιο κοντά στην αισθητική τους και σε κάποιους μοιάζουν αδιάφορα. Οι δημόσιοι χώροι παίρνουν ενέργεια από εμάς και εμείς από αυτούς, συμβιώνουμε και μαθαίνουμε παράλληλα.

Μπορεί κανείς να αισθανθεί την πόλη; Μπορεί ένας χώρος να παράγει σενάρια; Να πει ιστορίες;

ΑΔ: Η πόλη είναι ένας ζωντανός οργανισμός που παράγει σενάρια και ιστορίες. Αλλάζει όψεις, μετασχηματίζεται καθημερινά από τον κόσμο που τη ζει, επικοινωνεί πληροφορίες, διαμορφώνει διαθέσεις και δημιουργεί πλαίσια δράσης και αφήγησης. Ο άνθρωπος της πόλης κινείται μέσα της βιωματικά, διαμορφώνεται σε αλληλεπίδραση με αυτή, η ζωή του αποτυπώνεται στις πτυχές της πόλης. Η πόλη κρατάει μνήμες, υπενθυμίζει, συμπυκνώνει το χρόνο. Σε αυτό το πλαίσιο λειτουργεί και ο αρχιτέκτονας. Χτίζει και δημιουργεί νέα περιβάλλοντα κάθε φορά, χωρίς να ξεχνάει πως ό,τι κάνει είναι συνδεδεμένο με την γη, το έδαφος και τον άνθρωπο. Σαν να υπάρχει ένας αόρατος ομφάλιος λώρος που μεταφέρει από το έδαφος στο αρχιτεκτόνημα όλη την ενέργεια και την ουσία, για να μπορέσει να υπάρξει μέσα στον χώρο και στον χρόνο.

Πρώην γραφεία του δημοσίου και μετέπειτα ξυλουργείο, ο εξαιρετικός χώρος Fårö έχει σχεδιαστεί από την Μάρα Παπαβασιλείου και τον Αλέξανδρο Ζώμα (Micromega architecture and strategies). Πείτε μας δυο λόγια για τον χώρο. Τι δράσεις φιλοξενείτε;

Αλεξάνδρα & Λήδα Διαλυνά: Ο χώρος ο οποίος θα φιλοξενούσε το όραμά μας ήταν απαραίτητο να αντικατοπτρίζει το ποιες είμαστε και το σεβασμό προς τον κόσμο που υποδεχόμαστε. Το Fårö έχει μια χαρακτηριστική αισθητική η οποία όμως δεν επιβάλλεται σε όποιον μπαίνει μέσα. Εξάλλου, μέλημά μας ήταν η ευελιξία του χώρου ώστε να εξυπηρετούνται διαφορετικές ανάγκες. Οι δράσεις μας περιλαμβάνουν επιμελημένα εργαστήρια και σεμινάρια γύρω από τις τέχνες και τις επιστήμες που εισηγούνται εξαιρετικοί συνεργάτες. Η φθινοπωρινή σεζόν περιλαμβάνει θεματικές γύρω από τον κινηματογράφο, το θέατρο, τη μουσειολογία, την Ιστορία της Τέχνης, τη Δημιουργική Γραφή και άλλα. Στο Fårö η μάθηση αποτελεί μια ζωντανή διαδικασία που συνδέεται με την ευχαρίστηση και την κοινωνικοποίηση.

Έχετε ονομάσει τον χώρο που φιλοξενείτε τα εργαστήριά σας Fårö. Το Fårö είναι ένα νησάκι 113 τ.χλμ. της Βαλτικής, νοτιοανατολικά της Σουηδίας. Σε αυτό έζησε και πέθανε ο σκηνοθέτης Ingmar Bergman. Σας αρέσει ο Bergman, το σινεμά, η Σουηδία; Πώς προέκυψε το όνομα αυτό;

Αλεξάνδρα & Λήδα Διαλυνά: Μας απασχόλησε πολύ η ονομασία του χώρου μας. Επιθυμούσαμε να βρούμε κάτι που θα μας αφορούσε προσωπικά και ταυτόχρονα θα αποτελούσε σύμβολο του οράματός μας με το οποίο ο κόσμος θα μπορούσε να συνδεθεί. Σημείο εκκίνησης ήταν η αγάπη μας για τον ίδιο το σκηνοθέτη Bergman που αφιέρωσε το έργο του στα ανθρώπινα ζητήματα. Το Fårö, στο οποίο έζησε και γύρισε τις ταινίες του, λειτουργεί για εμάς μεταφορικά σαν μία νησίδα δημιουργίας, μάθησης και πολιτισμού στην πόλη της Αθήνας.

Πείτε μας δυο λόγια και για εσάς. Με τι ασχολείστε και πώς αποφασίσετε να δημιουργήσετε αυτή τη νησίδα δημιουργικής μάθησης;

Αλεξάνδρα & Λήδα Διαλυνά: Και οι δυο μας έχουμε σπουδές στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες, η Λήδα στην Ιστορία Τέχνης και η Αλεξάνδρα στην Ανθρωπολογία και το Θέατρο. Με επαγγελματική εμπειρία στο χώρο του Πολιτισμού, όταν επιστρέψαμε στην Ελλάδα, επιθυμούσαμε να δημιουργήσουμε ένα χώρο όπου θα εκσυγχρονίζαμε τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τη μάθηση. Στόχος μας η κοινότητα του Fårö να διευρύνεται και να συμβάλουμε στη μετάδοση του πιστεύω μας πως ο πολιτισμός και η παιδεία είναι η περιουσία μας.

More info >> www.faro.gr
Fårö Creative Learning | Έβρου 14, Αθήνα | 210 7717544

Αρχιτεκτονικά Ορόσημα: Μια περιήγηση | Αναστασία Δάλμα

10 συναντήσεις (15 ώρες) | 9 Οκτωβρίου – 11 Δεκεμβρίου | 19.00 – 20.30
κόστος συμμετοχής: 140€ και 125€ (+ ΦΠΑ) για φοιτητές και ανέργους