της Oh That Book Girl aka Ανθή Ροζή
Η Ανθή Ροζή δάνεισε το κείμενο αυτό στο SLUS.
Στο blog της, Oh That Book, γράφει για το βιβλίο του Thomas Pynchon “Υπεραιχμή”. Ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε στις 17 Σεπτεμβρίου του 2013 από την Penguin Press, ενώ στα ελληνικά κυκλοφόρησε το 2014 από τις εκδόσεις Ψυχογιός σε μετάφραση του Γιώργου Κυριαζή.
Υπεραιχμή: Ένα νουάρ του Thomas Pynchon για τη ζωή λίγο πριν και μετά την καταστροφή
Τόσο κοντά αλλά και τόσο μακριά, ο Σεπτέμβρης του 2001 βρίσκει την ερευνήτρια υποθέσεων απάτης, Μαξίν Τάρνοου, σε μία μάλλον συνηθισμένη ζωή, που περιλαμβάνει τις τυπικές διαδρομές με τα παιδιά για το σχολείο, το γραφείο, τα ποτά με τις νευρικές μαμάδες του Μανχάταν, τη συναναστροφή με τους κομπιουτεράδες των εταιρειών πληροφορικής και έναν σύζυγο που είναι και δεν είναι ακριβώς εκεί.
Τα προβλήματα για τη Μαξίν αρχίζουν όταν ανακαλύπτει ότι τα λογιστικά της hashslingrz, μιας εταιρείας ασφαλείας υπολογιστών που ανήκει στον Γκάμπριελ Άις, αποκλίνουν από τις κανονικές τιμές, ενώ διάφορα ποσά καταλήγουν μέσω ενός μη ανιχνεύσιμου συστήματος στη Μέση Ανατολή. Στην προσπάθειά της να ξεδιαλύνει την υπόθεση, συνδέεται με έναν μακρύ κατάλογο ετερόκλητων ατόμων: Από την πεθερά του Άις, μια αριστερή μπλόγκερ με ανεπτυγμένη συνωμοσιολογική διάθεση, τον Κόνκλινγκ, έναν ειδικό στις μυρωδιές, εμμονικό με την κολόνια του Αδόλφου Χίτλερ, τον Γουίνταστ, έναν δεξιό πράκτορα της CIA, βιρτούζο στην υποβοήθηση των δικτατοριών της Λατινικής Αμερικής, τον Έρικ, έναν ποδολάγνο χάκερ, μέχρι δύο Ρώσους μαφιόζους με κλίση στη ραπ.
Η υπόθεση στην Υπεραιχμή έχει δευτερεύουσα σημασία επειδή λειτουργεί κυρίως ως αφορμή για ένα είδος αναδρομικής, ανελέητης επισκόπησης πάνω στη νεοϋορκέζικη κατάσταση λίγο πριν και μετά την 11η Σεπτεμβρίου· η έρευνα γύρω από τον Γκάμπριελ Άις παράγει το σκηνικό στο οποίο προβάλλεται μια πλούσια χλωρίδα, από εκείνες που ενδημούν στις μητροπόλεις της Γης, φωτοσυνθέτοντας στα πηχτά σκοτάδια των υπογείων. Οι φιγούρες της κοιτούν τη θολή αντανάκλασή τους στις επάλληλες τζαμαρίες των πύργων κι έπειτα εξαφανίζονται από το οπτικό μας πεδίο για να τις ξαναβρούμε σε κάποιο διαμέρισμα στην επόμενη λεωφόρο ή μετουσιωμένες σε ένα υφαντό από πίξελ κάπου αλλού στην ψηφιακή ζωή.
Ο Πύντσον έχει μία απολύτως προσωπική, ιδιότροπη έκφραση και δε θυμίζει κανένα από τα βιβλία που αναπαύονται στις βιβλιοθήκες μας. Χάρη στη μικροσκοπική ματιά που οι νέρντουλες των 00’s θα εκτιμήσουν, η γραφή της Υπεραιχμής φέρνει κοντά με αβίαστη ευκολία τις ποπ αναφορές της εποχής και την κουλτούρα των κομπιουτεράδων, δείχνοντας σαρκαστικά με το δάχτυλο τη λαγνεία του δυτικού πολιτισμού για τις αναδυόμενες δυνατότητες του ίντερνετ.
SEVENTH IN A SERIES OF ELEVEN– A person falls from the north tower of New York’s World Trade Center Tuesday Sept. 11, 2001 after terrorists crashed two hijacked airliners into the World Trade Center and brought down the twin 110-story towers © AP Photo/Richard Drew / Getty Images
Ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η δομή της αφήγησης· αν κι η δυσκολία της βάζει απανωτά προσκόμματα σε έναν νέο αναγνώστη του Πύντσον, διαβάζοντας προσεκτικότερα διαπιστώνουμε ότι η αφήγηση ακολουθεί με σχεδόν αδιάσπαστη συνέπεια την πρώτη εποχή των ψηφιακών δεδομένων, φτάνοντας μέχρι τον σημερινό ακόμη τρόπο επικοινωνίας στο ίντερνετ. Όπως ακριβώς τα πρωτόλεια φόρουμς (φόρα για τους πολύ αυστηρούς) του διαδικτύου δημιουργούνταν από συνεχόμενα threads σχολίων επί σχολίων, στήνοντας ένα κατακόρυφο πλέγμα από αυτοτελείς εσωτερικούς κόσμους (βλ. Reddit), η Υπεραιχμή δεν παρουσιάζει ποτέ τα γεγονότα σε μία συνεχή, ευθεία γραμμή. Η πρόζα των χαρακτήρων σχηματίζει μια λούπα γεμάτη παρεκβάσεις, όπου η αρχική ιστορία θα αναγκαστεί σε αρκετές συστροφές, όπως γεύματα στο Μεγάλο Μήλο και κάτι που οι είδαν ή άκουσαν εκεί, ενώ μερικές φορές, σαν αφηρημένοι υπερήλικες, θα ζωντανέψουν περασμένους καιρούς, συμπληρώνοντας το προφίλ άλλων χαρακτήρων. Η έρευνα της Μαξίν κυλάει έτσι πάνω σε μια τεθλασμένη γραμμή, όπως το βάδισμα των βιαστικών Νεοϋορκέζων στο μετρό, καθώς εκτρέπονται για λίγο από την πορεία τους, συμπίπτουν κι ύστερα χάνονται.
Το μόνο Συμβάν που επιφέρει ένα αμετάκλητο ράγισμα στο ρυθμό των πραγμάτων, είναι η 11η Σεπτεμβρίου. Από εκεί και πέρα, η πολυπλοκότητα υποχωρεί σε αργή καθίζηση. Αναπόφευκτα, το τοπίο ξεκαθαρίζει.
Με έναν ασυνήθιστο νατουραλισμό, η Υπεραιχμή κατορθώνει να μεταγράψει την ζωντάνια της νεοϋορκέζικης ανθρωπογεωγραφίας σε ένα αεικίνητο tableau vivant, όπου οι σπασίκλες κι οι ξενύχτηδες, οι μαστουρωμένοι και οι καθωσπρέπει, οι ομοσπονδιακοί και η μαφία συνυπάρχουν σε εξαίσιο παιχνίδι απάτης, ψέματος, δολοφονιών και συγκεγχυμένων συσχετισμών. Οι αρμοί ανάμεσά τους είναι τόσο δυσδιάκριτοι, ώστε η αρχική υπόθεση που ερευνά η Μαξίν πολύ γρήγορα εξελίσσεται σε έναν αχανή λαβύρινθο, με τις προεκτάσεις του να ξεφτίζουν στις κορυφογραμμές του Μανχάταν.
Η επίγευση της Υπεραιχμής μοιάζει με ένα εύφλεκτο διάλυμα από ατσάλι, αίμα και ηλεκτρισμό. Εκεί όπου ο σύντομος 20ός αιώνας βρίσκει το οριστικό τέλος του και μία ανεξερεύνητη εποχή διευρυμένης δικτύωσης αλλά και βαθιάς μοναξιάς ξεκινάει, ο Πύντσον ανασυνθέτει μέσα από τα χαλάσματα των Δίδυμων Πύργων την τρισδιάστατη εικονογραφία της νέας χιλιετίας.
Ανήκοντας χωρίς αμφιβολία στην πλευρά της μεγάλης λογοτεχνίας, η στριφνή, ωστόσο, κωμική Υπεραιχμή θα αγκαλιάσει τους σημερινούς τριαντάρηδες με την ξεχασμένη τυραννία των καιρών του Napster και των λίγων εκατοντάδων mb χωρητικότητας, για να τους υπενθυμίσει κατόπιν ότι κάθε παρελθόν εξιδανικεύεται μέχρι η φούσκα να σπάσει και να βρεθούμε όλοι σε ελεύθερη πτώση. Μόνο που τώρα πια είναι δύσκολο να πει κανείς αν αιωρείται στα ψηφιακά βάθη ή στο offline κενό, πηδώντας ξανά και ξανά για να σωθεί από τους Δίδυμους Πύργους που καταρρέουν.
Η Ανθή Ροζή, που βρίσκεται πίσω από το blog που ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2017, λέει: “To Oh That Book είναι αποτέλεσμα μιας, κάποιες φορές, εμμονικής, άλλες πάλι, χαλαρής σχέσης με το διάβασμα. Απαλλαγμένες από την υποχρέωση μιας αυστηρά επαγγελματικής κριτικής, οι σκέψεις αυτού του blog θα μπορούσαν να είναι ο ενθουσιώδης μονόλογος για ένα βιβλίο που μου άρεσε. Ή που με ξενέρωσε”.
Στο τελευταίο της post κάνει μια αναδρομή σε 10 από τα ωραιότερα εξώφυλλα βιβλίων που είδαμε πέρυσι. Διαβάστε επίσης τα κείμενά της για την Κρύπτη των Καπουτσίνων του Joseph Roth, το 1984 του George Orwell, τα Έθιμα Ταφής της Hannah Kent και το Έγκλημα και Τιμωρία του Fyodor Mikhailovich Dostoyevsky.
Slus 