PROFILE PICSX33

Profile Pics Αρχιτεκτόνων: οι απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο του SLUS (33 ερωτήσεις ίδιες για όλους) έρχονται να σκιαγραφήσουν την ιδιαίτερη προσωπικότητα κάθε αρχιτέκτονα και να αφηγηθούν ιστορίες και σκέψεις που ξεκινούν από την αρχιτεκτονική, τον δημόσιο χώρο, την πόλη και την κοινωνία και φτάνουν μέχρι την μουσική, την λογοτεχνία και το σινεμά.

Ο Πρόδρομος Νικηφορίδης, αρχιτέκτονας & συνιδρυτής του αρχιτεκτονικού γραφείου nikiforidis-cuomo architects, απαντά στο ερωτηματολόγιο του SLUS.  

1. Πότε και πού γεννηθήκατε; Στο Ηράκλειο Κρήτης το 1957, στην Λεωφόρο Ιωνίας, που χώριζε τον Μασταμπά από το Ατσαλένιο. Εγώ γεννήθηκα στο Ατσαλένιο, 5ο και τελευταίο παιδί μίας μητέρας που αρνείται πεισματικά να αφήσει αυτό τον κόσμο. Γεννήθηκε τον Ιανουάριο του 1920 στα Σύλλατα της Καππαδοκίας.
2. Τι σπουδές έχετε κάνει; Πρότυπη Παιδαγωγική Ακαδημία Ηρακλείου Κρήτης, στο Δημοτικό, έργο του Πάτροκλου Καραντινού, συνέχισα στο 4^ο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης, έργο του Θουκυδίδη Βαλεντή και ολοκλήρωσα τις σπουδές μου στην Αρχιτεκτονική Σχολή της Τουλούζης, έργο του Γεωργίου Κανδύλη. Μετά έκανα δύο μεταπτυχιακά, ένα στο Toulouse-Le Mirail του Κανδύλη στην Ιστορία των Πολιτισμών και στην Σορβόννη στην Γεωγραφία.
3. Πού εργάζεστε; Ελεύθερος επαγγελματίας, συνεργάζομαι από πάντα με τον Bernard Cuomo, έχουμε γραφείο στην Άνω Πόλη της Θεσσαλονίκης.
4. Τι είναι αυτό που σας ώθησε στην αρχιτεκτονική; Είναι τόσο παλιό που δεν το γνωρίζω. Έλεγα πάντα ότι θέλω να σχεδιάζω σπίτια, προφανώς ως παιδί χασάπη την δεκαετία του ’60 δεν γνώριζα τον όρο «αρχιτέκτων». Το έμαθα πολύ αργότερα και δεν το άφησα ποτέ. Σπούδασα στη Γαλλία γιατί δεν μπορούσα να μπω στο Πολυτεχνείο. Δεν ήμουν «καλός μαθητής».
5. Πού μένετε; Μένω στην Άνω Πόλη της Θεσσαλονίκης, πολύ κοντά στο γραφείο μας. Σε ένα σπίτι που σχεδιάσαμε με τον Bernard πριν από 12 χρόνια και κατοικούμε εδώ και 9 χρόνια. Έχουμε την πολυτέλεια να αντικρίζουμε κάθε πρωί τη θάλασσα και τον Όλυμπο, έχουμε επίσης ένα μεγάλο κήπο, ένα μεγάλο άχτιστο οικόπεδο που προτιμήσαμε να πρασινίσουμε από το να το γεμίσουμε με γκαρσονιέρες.   
6. Ποια σημεία της πόλης σας ξεχωρίζετε; Η περιοχή των κοιμητηρίων της Ευαγγελίστριας, των Διαμαρτυρομένων, των Αρμενίων, των Κήπων του Πασά και του Ισλαχανέ είναι μία αγαπημένη και ανέγγιχτη από το χρόνο Θεσσαλονίκη. Η Άνω Πόλη της αγαπημένης καθημερινότητας μου και η Νέα Παραλία των περιπάτων μου. Υπάρχουν ευτυχώς και άλλες αγαπημένες περιοχές.
7. Τί θα αλλάζατε στην γειτονιά σας; Ζω και εργάζομαι σε μία περιοχή που συναντώ λίγα προβλήματα σε σχέση με άλλες περιοχές της Θεσσαλονίκης. Τα κατεστραμμένα πλακόστρωτα είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα, οι μουτζούρες, οι βρώμικοι κάδοι και τα σκουπίδια τα επόμενα. Η απουσία αυτοκινήτων και θορύβων, η εκπληκτική θέα είναι το μεγαλύτερα πλεονεκτήματα.
8. Ποιες τρεις πόλεις δεν έχετε επισκεφθεί και θα θέλατε; Μπουένος Άιρες γιατί μου αρέσουν πολύ οι Καλοί Αέρηδες και γιατί η αρχική ονομασία της μυθικής για μένα πόλης ήταν Ciudad de la Santísima Trinidad y Puerto de Santa María del Buen Aire, Τζιμπουτί γιατί είναι ταξίδι, Χαρτούμ χτισμένη πάνω στον Κυανού και Λευκό Νείλο και  Ζανζιβάρη γιατί την έμαθα ως Zanzibar στην Τουλούζη πριν από 45 χρόνια.    
9. Ποιες πόλεις διαλέγετε για την σχέση τους με το δημόσιο χώρο και γιατί; Ο δημόσιος χώρος είναι δρόμοι, πλατείες, πάρκα, κτίρια, άνθρωποι και για όλους αυτούς τους λόγους προτιμώ την Βαρκελώνη. Οι ιταλικές, ισπανικές και γαλλικές πόλεις είναι οι αγαπημένες μου πόλεις.
10. Ποια πέντε κτίρια θα τυπώνατε σε καρτ-ποστάλ ή και σε 3d printer για να τα στείλετε στους φίλους σας; Από αυτά που έχω επισκεφτεί θα έλεγα την Tate Gallery για το κέλυφος και το περιεχόμενο, το Beaubourg για την νεωτερικότητα του, την βίλλα Malaparte για την απεραντοσύνη και την Περιφρόνηση, το σπίτι των παππούδων μου στο Μπαδιά Ηρακλείου Κρήτης.
11. Ποιο είναι το πιο ωραίο αντικείμενο του κόσμου; Το μολύβι για την γραφή και η λάμπα για το φως. Όμορφα και πολύτιμα αντικείμενα που κατασκεύασε ο άνθρωπος.
12. Τι είδους ιστορίες μπορεί να αφηγηθεί ένας χώρος; Φανερές και κρυφές, τα σπίτια των παππούδων μας, ιδιαίτερα αν ήταν στο χωριό κρύβουν πολλά κρυμμένα μυστικά. Τα σπίτια που κατοικήσαμε και κατοικούμε άλλα τόσα. Στην Τουλούζη πριν από 40 χρόνια έμενα σε ένα κτίριο του 1689, κάθε φορά σκεφτόμουν πόσες γενιές ανθρώπων είχαν ζήσει σε αυτό το σπίτι.
13. Πόσο ο συγκεκριμένος τόπος κάθε φορά επηρεάζει την σύνθεσή σας; Είναι η αφετηρία! Εκεί που όλα ξεκινούν και καταλήγουν.
14. Με ποιους αρχιτέκτονες ή καλλιτέχνες θα θέλατε να μπορούσατε να βγείτε για ποτό; Ο Ταντάο Άντο ήταν και είναι για μένα ένας μύθος. Δεν θα ήθελα να τον απομυθοποιήσω! Όταν μου προτείνει να βγούμε για ποτό θα αρνηθώ!
15. Τι σας εμπνέει; Με εμπνέει η ζωή. Ξυπνώ πολύ νωρίς από πάντα. Πάντα με καλή διάθεση και σχέδια για όλα όσα θέλω να κάνω. Το ξημέρωμα είναι η αγαπημένη μου ώρα και η προοπτική ότι έχω μπροστά μου μία ολόκληρη μέρα μου δίνει φτερά ιδιαίτερα όταν συνοδεύεται από έναν ανοικτό ορίζοντα και θάλασσα.
16. Μπορεί η αρχιτεκτονική να δώσει λύσεις σε κοινωνικά προβλήματα και πώς; Βεβαίως και μπορεί να δώσει λύσεις! Για την κατοικία, τα δημόσια κτίρια, τον δημόσιο χώρο.
17. Τι θα λέγατε αν μπορούσε να ανασυσταθεί ένας ΕΟΤ στον οποίο να  προσληφθούν νέοι αρχιτέκτονες για τον σχεδιασμό σύγχρονων δημόσιων τουριστικών εγκαταστάσεων τύπου ΞΕΝΙΑ; Έχοντας την εμπειρία τουριστικών περιοχών όπου η κακοποίηση είναι ο κανόνας κάνω αυταρχικές σκέψεις, σκέφτομαι απαγορεύσεις και δεν είμαι αντίθετος σε όποια προσπάθεια βελτίωσης.
18. Σχολεία, μουσεία, ξενοδοχεία ή νοσοκομεία; Σε ποιον τομέα θα δίνατε προτεραιότητα και κίνητρα; Τα σχολεία για εμένα είναι η προτεραιότητα. Για πολλά χρόνια τα παιδιά και οι νέοι ζουν σε άθλιο περιβάλλον και αυτό σίγουρα δεν βελτιώνει το αισθητικό τους κριτήριο. Τα νοσοκομεία αμέσως μετά για την κρίσιμη περίοδο που κάποιος βιώνει σε αυτό το περιβάλλον.
19. Τέχνη, τεχνολογία, οικολογία και αρχιτεκτονική. Τέμνονται κάπου όλα αυτά; Τέμνονται σίγουρα, το θέμα είναι ποια είναι η συμμετοχή τους στο τελικό αποτέλεσμα.
20. Ποιες λέξεις συνοψίζουν την αρχιτεκτονική σας; Ο άνθρωπος, το τοπίο, το χώμα, τα δέντρα, το μικρότερο δυνατό αποτύπωμα της όποιας κατασκευής. Όλα αυτά δεν πουλάνε. Δεν με ενδιαφέρει να σχεδιάσω το πιο περίεργο, ιδιαίτερο, αυτό που θα θέλει να ξεχωρίσει, αυτό που θα γίνει viral στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ας μην μπορεί να κατοικηθεί.
21. Πού βρίσκεται ο άνθρωπος στον σχεδιασμό σας; Στο κέντρο. Δεν είχαμε με τον Bernard πολλές ευκαιρίες υλοποίησης. Τα περισσότερα βραβεία έμειναν στα σχέδια και μόνο δύο μεγάλα, η ανάπλαση της Νέας Παραλίας και το κτίριο της Τράπεζας της Ελλάδος μας έδωσαν αυτή την ευκαιρία. Η μεγαλύτερη επιβράβευση είναι η άποψη των κατοικούντων και όχι των θεατών. Η Νέα Παραλία μας την έδωσε απλόχερα και η Τράπεζα με τον δικό της τρόπο.
22. Με τι υλικά προτιμάτε να δουλεύετε; Έχω μία προτίμηση στα φυσικά υλικά χωρίς να αποκλείω σύγχρονα υλικά αποτέλεσμα της τεχνολογικής προόδου.
23. Μακέτες, σχέδια, σκίτσα, κολάζ, τρισδιάστατα, κινούμενη εικόνα, κείμενα. Πώς αποτυπώνετε καλύτερα τις ιδέες σας; Σε τίποτα δεν είμαι ιδιαίτερα καλός. Δεν με θεωρώ ταλαντούχο αρχιτέκτονα με κριτήριο τις παραπάνω ιδιότητες. Το «ταλέντο» μου συνοψίζεται στην αγάπη μου για τους ανθρώπους, την φύση, την επιμονή  και την αισιοδοξία μου για ένα κόσμο ανέφικτο που δεν θα μπορέσουμε ποτέ να αποκτήσουμε.
24. Τι πρότζεκτ δουλεύετε αυτόν τον καιρό; Μόλις ολοκληρώσαμε δύο αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, ένα κοσμηματοπωλείο και ελπίζω σύντομα να έχουμε νέα καθίσματα στο ΟΛΥΜΠΙΟΝ στη Θεσσαλονίκη.
25. Τι κλίμακας έργα σχεδιάζετε; Η μεγάλη κλίμακα είναι μάλλον το φόρτε μου. Βέβαια έχω κάνει σπουδές βιομηχανικού σχεδιασμού και το πρώτο βραβείο που κέρδισα ήταν σε διαγωνισμό βιομηχανικού σχεδιασμού.
26. «Less is more», «More with less», «Less is a bore»; Κάποιο από αυτά ή κάτι άλλο; Όλα και ξεχωριστά, ανάλογα με την περίπτωση, την περίοδο, την συγκυρία και ότι άλλο επηρεάζει τις επιθυμίες και τις αποφάσεις μας.
27. Ποια έργα σας, πραγματοποιημένα ή μη, ξεχωρίζετε και γιατί; Η ανάπλαση της Νέας Παραλίας ξεχωρίζει για την αποδοχή και αγάπη του κόσμου, για τα βραβεία και τις διακρίσεις που δεν «κυνηγάμε», για τον φρέσκο αέρα που έφερε στην ελληνική αρχιτεκτονική του δημόσιου χώρου.
28. Τι μουσική σας αρέσει να ακούτε σχεδιάζοντας; Τους ήχους της σιωπής! Οι κατά καιρούς συνεργάτες μας εντυπωσιάζονται από την ησυχία που επικρατεί μέσα και έξω στο γραφείο μας. Δεν την αντέχουν! Είμαστε σε ισόγειο χώρο σε ένα μικρό δρόμο της Άνω Πόλης στη Θεσσαλονίκη. Που και που ακούγεται ένα νιάου από την Μπλάνκα ή την Βέρδε!
29. Ποιο βιβλίο μας προτείνετε να διαβάσουμε; Από τότε που χώρισα με την τηλεόραση, πάνε σχεδόν 10 χρόνια, διαβάζω πολύ περισσότερο. Το κακό είναι ότι δεν μπορώ να διαβάσω ξαπλωμένος, κοιμάμαι αμέσως. Πρόσφατα ξαναδιάβασα με μεγάλη ευχαρίστηση το Τσάι στη Σαχάρα, η μεγαλύτερη όμως αποκάλυψη για μένα των τελευταίων ετών είναι η Γυόκο Ογκάουα. Το πρώτο βιβλίο που διάβασα ήταν το Hotel Iris.
30. Ποια σειρά/ταινία να δούμε; Σειρές δεν βλέπω, ταινίες βλέπω πολλές στη διάρκεια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Το Φεστιβάλ μας ταξιδεύει 2 φορές το χρόνο για ένα δεκαήμερο σε όλο τον κόσμο. Είναι μία μοναδική εμπειρία με πολύ ενδιαφέρουσες ταινίες που μόνο σε μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες θα μπορούσαμε να δούμε, εννοείται με άλλη πυκνότητα και συχνότητα.   
31. Τι χρώμα θα βάφατε την Πολεοδομία & τί την Εφορία; Σκοτεινό, πολύ σκοτεινό: Υπήρξα μέλος της ΕΠΑΕ και της Δευτεροβάθμιας ΕΠΑΕ. Μου πήρε πολύ καιρό για να αντιληφθώ τον ρόλο κάποιων μελών! Αυτό που εγώ έκανα ως προσφορά κάποιοι το έκανα επάγγελμα και εξασφάλιζαν μελέτες. Για την  Εφορία θα επέλεγα το χρώμα της ντροπής, το κόκκινο, αυτό που σε ισοπεδώνει ως πολίτη.
32. Για ποιον θα θέλατε να σχεδιάσετε κάτι; Μου αρέσει να βλέπω χαρούμενους ανθρώπους, χαμογελαστούς, ευδιάθετους, όχι δεν θα ξεχάσω να πω και χαλαρούς, εξάλλου όταν περνάμε καλά είμαστε πάντα χαλαροί, γενναιόδωροι και δοτικοί. Η εμπειρία που έζησα με τη Νέα Παραλία και με την υποδοχή και αποδοχή της είναι τέτοια που πιστέψτε με δεν υπάρχει αντίστοιχη χαρά. Θέλω να σχεδιάσω για όλο τον κόσμο.
33. Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας; Εύχομαι να προχωρήσει σωστά η υπόθεση του Μητροπολιτικού Πάρκου Παύλου Μελά. Θεωρώ ότι είναι ότι πολυτιμότερο για την Θεσσαλονίκη. Εύχομαι επίσης να κερδίσουμε έναν αρχιτεκτονικό διαγωνισμό που δουλέψαμε με πολλή αγάπη.

Ο Πρόδρομος Νικηφορίδης γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην αρχιτεκτονική σχολή της Τουλούζης και συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές στην Ιστορία των Πολιτισμών στο Πανεπιστήμιο Toulouse Le Mirail και στην Πολεοδομία στη Σορβόννη. Το 1986 ο Πρόδρομος Νικηφορίδης και ο Bernard Cuomo ξεκινούν την κοινή τους πορεία με τη συμμετοχή τους σε πολλούς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς. Από τα σημαντικότερα αρχιτεκτονικά τους έργα είναι ένα Κτίριο Κατοικιών στο Παρίσι, το Πολιτιστικό Κέντρο και Θέατρο στην Μενεμένη, η Τεχνόπολη στη Θεσσαλονίκη, το Νέο Κτίριο της Τράπεζας της Ελλάδος στη Θεσσαλονίκη και η Ανάπλαση της Νέας Παραλίας. Το 2009 τους απονεμήθηκε το Βραβείο Αρχιτεκτονικής για την πενταετία 2004-2008 από το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής. Tο 2014 λαμβάνουν το βραβείο UIA -International Union of Architects- friendly spaces accessible to all για την Ανάπλαση της Νέας Παραλίας Θεσσαλονίκης, το βραβείο ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ για την τετραετία 2010-2014 και το βραβείο ΔΟΜΕΣ για το καλύτερο υλοποιημένο έργο των ετών 2010-2014. Το 2015 το έργο της Νέας Παραλίας συγκαταλέχθηκε στους 40 φινιλίστ για το βραβείο Mies van der Rohe 2015 και έλαβε το βραβείο Archmarathon Awards 2015. To 2016 για το έργο της Νέας Παραλίας βραβεύτηκαν από την Τριεννάλε Αρχιτεκτονικής του Βουκουρεστίου και τους απενεμήθη το βραβείο Yuan Ye Urban Design Award στη Nanjing στην Κίνα. Το γραφείο nikiforidis-cuomo architects επιλέχθηκε το 2016 από το IN practice να αντιπροσωπεύσει την Ελλάδα στην έκδοση για τα αξιόλογα αρχιτεκτονικά γραφεία της Ευρώπης στα πλαίσια της Fuoribiennale στη Βενετία. Έχουν λάβει μέρος σε πολλές εκθέσεις και συνέδρια. Από το 2017 έχουν αναλάβει συμβουλευτικό ρόλο στην δημιουργία του Μητροπολιτικού Πάρκου Παύλου Μελά.