PROFILE PICSX33

Profile Pics Αρχιτεκτόνων: οι απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο του SLUS (33 ερωτήσεις ίδιες για όλους) έρχονται να σκιαγραφήσουν την ιδιαίτερη προσωπικότητα κάθε αρχιτέκτονα και να αφηγηθούν ιστορίες και σκέψεις που ξεκινούν από την αρχιτεκτονική, τον δημόσιο χώρο, την πόλη και την κοινωνία και φτάνουν μέχρι την μουσική, την λογοτεχνία και το σινεμά.

Η Όλγα Ιωάννου, αρχιτέκτονας / επίκουρη καθηγήτρια στο Faculty of Architecture and the Built Environment του TU Delft & συνιδρύτρια του αρχιτεκτονικού γραφείου Ιωάννου-Καρβέλας Αρχιτέκτονες, απαντά στο ερωτηματολόγιο του SLUS.  

1. Πότε και πού γεννηθήκατε; Στη Θεσσαλονίκη, τον Γενάρη του ‘76.
2. Τι σπουδές έχετε κάνει; Ξεκίνησα από τη Ρώμη (Universita degli Studi di Roma ‘La Sapienza’), αλλά πήρα μεταγραφή στη Σχολή Αρχιτεκτονικής του ΑΠΘ και αποφοίτησα από εκεί. Δέκα χρόνια αργότερα επέστρεψα στα θρανία, αυτή τη φορά στο ΕΜΠ. Έκανα το Μεταπτυχιακό στον τομέα «Σχεδιασμός-Χώρος-Πολιτισμός» και ακολούθως παρέμεινα για τις διδακτορικές μου σπουδές με θέμα τη διαδικτυακή αρχιτεκτονική εκπαίδευση και τη συγκρότηση του εκπαιδευόμενου υποκειμένου στις διευρυμένες κοινότητες γνώσης. Είμαι γνήσιο τέκνο της ελληνικής δημόσιας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης κι αισθάνομαι πολύ τυχερή γι’ αυτό.
3. Πού εργάζεστε; Αυτή τη στιγμή εργάζομαι ως Assistant Professor στο Faculty of Architecture and the Built Environment του TU Delft. Αλλά εργάστηκα ως ελεύθερος επαγγελματίας ήδη από την αποφοίτησή μου κι αυτό είναι μια ιδιότητα ή ένας τρόπος να είσαι που δεν νομίζω να αποχωριστώ ποτέ.
4. Τι είναι αυτό που σας ώθησε στην αρχιτεκτονική; Ό,τι με τράβηξε κάποτε στην αρχιτεκτονική δεν είναι ό,τι με κρατάει σήμερα σε αυτήν. Το πιο σημαντικό για μένα είναι ότι μέσα από τη δουλειά μου δοκιμάζω και δοκιμάζομαι συνεχώς, μαθαίνω καινούργια πράγματα και κυρίως επαναδιαπραγματεύομαι τη σχέση μου με τον υπόλοιπο κόσμο. 
5. Πού μένετε; Εδώ και μερικές εβδομάδες μένω στο Delft. Πιο πριν, στο Π. Φάληρο.
6. Ποια σημεία της πόλης σας ξεχωρίζετε; Στην Αθήνα, τον Ελαιώνα. Δεν ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά, αλλά με τη δεύτερη όμως ήταν. O Ελαιώνας δεν είναι γοητευτικός με την παραδοσιακή έννοια του όρου, αλλά είναι μια περιοχή που σου επιτρέπει να ονειρεύεσαι.
7. Τί θα αλλάζατε στην γειτονιά σας; Είναι νωρίς ακόμα να πω κάτι για το πού μένω αυτήν τη στιγμή. Και μεταξύ μας νομίζω ότι θα δυσκολευτώ να βρω κάτι! Στο Φάληρο και γενικά στην Αθήνα, με ενοχλούσε πολύ η οδηγική κουλτούρα. Με ενοχλεί επίσης η έλλειψη πρόνοιας για τα αδέσποτα.
8. Ποιες τρεις πόλεις δεν έχετε επισκεφθεί και θα θέλατε; Η λίστα είναι ατελείωτη: Βερολίνο, Αμβούργο, Σικάγο, Αγ. Πετρούπολη, Μπουένος Άιρες κ.α.
9. Ποιες πόλεις διαλέγετε για την σχέση τους με το δημόσιο χώρο και γιατί; To Άμστερνταμ και η Κοπεγχάγη για την σχετικά μικρή τους κλίμακα, για την απαλή ροή της κίνησης, την ανοιχτή τους απεύθυνση και την απλότητα της αρχιτεκτονικής τους, την Μαδρίτη και την Βαρκελώνη για τα αμέτρητα αστικά καθιστικά, τις μεγάλες στεγασμένες αγορές τους και τον εξαιρετικό σχεδιασμό των αστικών υποδομών (οι οικοδομικές λεπτομέρειες των πεζοδρομίων και των φυτεύσεων στις ισπανικές πόλεις είναι υποδειγματικές) και το Τόκυο, γιατί παρά την εξωφρενική του κλίμακα διατηρεί ακόμα αναλλοίωτες τις γειτονιές του, κι επίσης (και κυριότερα ίσως) για τις αμέτρητες αισθητικές διακυμάνσεις που προσφέρει μεταξύ πραγματικού και εικονικού.
10. Ποια πέντε κτίρια θα τυπώνατε σε καρτ-ποστάλ ή και σε 3d printer για να τα στείλετε στους φίλους σας; Από τα πιο πρόσφατα αγαπημένα είναι το Silk Pavilion της Neri Oxman, το People’s Pavilion του Bureau SLA, το Tamedia Office Building του Shigeru Ban και το Media-ICT Building CZFB του Enric Ruiz-Geli στη Βαρκελώνη. Από τα παλαιότερα, η Sendai Mediateque του αγαπημένου μου Toyo Ito, το Kiasma Museum του Steven Hall και το Zinc Mine Museum του Peter Zumthor.
11. Ποιο είναι το πιο ωραίο αντικείμενο του κόσμου; Δύσκολο να πω. Ενθουσιάζομαι με φωτιστικά κυρίως: το Titania του Alberto Meda (Luceplan) είναι ένα από τα πρώτα που αγόρασα πριν από δεκαπέντε χρόνια κι ακόμα με ευχαριστείπολύ να το βλέπω. Είναι μεγάλη επιτυχία να μη σε κουράζει κάτι που βλέπεις ή χρησιμοποιείς καθημερινά. Υπάρχει μια αισθητική συγγένεια με αυτόν τον σχεδιαστή: έχω αγοράσει πολλά αντικείμενα που έχει σχεδιάσει χωρίς να ξέρω ότι είναι δικά του στην αρχή.
12. Τι είδους ιστορίες μπορεί να αφηγηθεί ένας χώρος; Ο αστικός χώρος, πολλές. Επειδή τα τελευταία χρόνια έχω δουλέψει πολύ στον Ελαιώνα για παράδειγμα, σκέφτομαι πόσο έκδηλα είναι όλα όσα έχουν συμβεί στην περιοχή μέσα στα χρόνια και το πόσο εύγλωττα αποτυπώνονται στη σημερινή του κατάσταση. Ο Ελαιώνας είναι το χωρικό αποτύπωμα από ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον κινούμενο νέφος συσχετισμών μεταξύ κοινωνικών ομάδων, πολιτικών αποφάσεων και γεγονότων, πιθανά ένα από τα λίγα μέρη στην Αθήνα που μπορεί να δει κανείς με τόση ευκρίνεια αυτές τις σύνθετες σχέσεις να εξελίσσονται σε πραγματικό χρόνο.
13. Πόσο ο συγκεκριμένος τόπος κάθε φορά επηρεάζει την σύνθεσή σας; Εξαρτάται από τον τόπο και από το έργο. Στο Τσεπέλοβο για παράδειγμα το κτίριό μας είναι ένα αμιγώς παραδοσιακό κτίριο και μελετήσαμε με προσοχή την τοπική τυπολογία. Αλλά επιδιώκουμε πάντα τα έργα μας να είναι context specific, να ολοκληρώνουν και να ολοκληρώνονται μέσα στη συνθήκη τους ολιστικά.
14. Με ποιους αρχιτέκτονες ή καλλιτέχνες θα θέλατε να μπορούσατε να βγείτε για ποτό; Θα έλεγα τη Chiharu Shiota, τον Olafur Eliasson και τον Tomas Saraceno. Αν μπορούσα και με τον Johannes Vermeer. Δεν ξέρω όμως πραγματικά αν θα ήθελα να τους γνωρίσω από κοντά. Μπορεί να ερωτεύεσαι το έργο κάποιου, αλλά όχι απαραίτητα τον ίδιο.
15. Τι σας εμπνέει; Το ίδιο που μπορεί να με απελπίσει. Οι άνθρωποι.
16. Μπορεί η αρχιτεκτονική να δώσει λύσεις σε κοινωνικά προβλήματα και πώς; Με ενδιαφέρει η δυνατότητα της αρχιτεκτονικής σε αστική κλίμακα να λειτουργήσει ως διαλεκτική ή ακόμα και διαλογική διαδικασία, σαν ένας τρόπος συγκρότησης αμοιβαίας συναίνεσης μεταξύ διαφορετικών κοινωνικών ομάδων και συμφερόντων. Μπορεί η αρχιτεκτονική να μην πάψει ποτέ να αποτελεί προϊόν, όμως πιστεύω πραγματικά ότι μπορεί να συγκροτήσει και να υποστηρίξει σε συνδυασμό με άλλα γνωσιακά πεδία νέες θεματικές έρευνας, συνεργασίας και κοινωνικής αλληλεπίδρασης.
17. Τι θα λέγατε αν μπορούσε να ανασυσταθεί ένας ΕΟΤ στον οποίο να  προσληφθούν νέοι αρχιτέκτονες για τον σχεδιασμό σύγχρονων δημόσιων τουριστικών εγκαταστάσεων τύπου ΞΕΝΙΑ; Βρίσκω την ιδέα ανεπίκαιρη. Θα προτιμούσα μια υπηρεσία διαχείρισης του αποθεματικού των εγκαταλελειμμένων δημόσιων κτηρίων ή του στεγαστικού ζητήματος για πρόσφυγες ή ευπαθείς ομάδες.
18. Σχολεία, μουσεία, ξενοδοχεία ή νοσοκομεία; Σε ποιον τομέα θα δίνατε προτεραιότητα και κίνητρα; Σχολεία και νοσοκομεία νομίζω. Λυπάμαι για την κατάσταση που επικρατεί τώρα και στα δύο από πλευράς κτιριακών υποδομών. Η υγεία και η παιδεία δεν πρέπει απλώς να είναι δημόσια αγαθά, θα πρέπει να είναι και αξιόλογα.
19. Τέχνη, τεχνολογία, οικολογία και αρχιτεκτονική. Τέμνονται κάπου όλα αυτά; Σπάνια ακόμα δυστυχώς, αλλά ναι. Κι αυτή η προσπάθεια είναι για μένα το δικό μας raison d’être ως αρχιτέκτονες. Είμαστε σε ένα κρίσιμο σημείο: κάθε επιλογή σχεδιασμού από εδώ και στο εξής είναι βαθειά πολιτική γιατί διακυβεύονται τόσο πολλά.
20. Ποιες λέξεις συνοψίζουν την αρχιτεκτονική σας; ‘Του κουτιού,’ με καλή οικοδομική. Στοχεύω επίσης να κατακτήσω σύντομα και το ‘κυκλική’.
21. Πού βρίσκεται ο άνθρωπος στον σχεδιασμό σας; Ο σχεδιασμός είναι μια πολύ σύνθετη (complex) πράξη. Και σε αυτό το πλαίσιο η έννοια του ανθρώπου συσχετίζεται με περισσότερα από ένα πεδία και με περισσότερους από έναν τρόπους.
22. Με τι υλικά προτιμάτε να δουλεύετε; Αγαπώ τα μεταλλικά κτίρια και γενικότερα τις ελαφριές κατασκευές. Πιστεύω ότι τα κτίριά θα πρέπει να σχεδιάζονται με γνώμονα την επικείμενη αλλαγή τους, όχι την επικράτησή τους. Γι αυτό και προτιμώ τις κατασκευές που μπορούν να μεταλλάσσονται εύκολα και που βρίσκονται σε ένα διαρκές γίγνεσθαι.
23. Μακέτες, σχέδια, σκίτσα, κολάζ, τρισδιάστατα, κινούμενη εικόνα, κείμενα. Πώς αποτυπώνετε καλύτερα τις ιδέες σας; Δουλεύω ιδιαίτερα με διαγράμματα και νοητικούς χάρτες. Αλλά χρησιμοποιώ οποιοδήποτε από τα παραπάνω μπορεί να με βοηθήσει να αναπτύξω τη σκέψη μου ή να την εκφράσω ακέραιη σε άλλους. Δεν υπάρχουν στεγανά.
24. Τι πρότζεκτ δουλεύετε αυτόν τον καιρό; Προχωρούν στο στάδιο κατασκευής ένα βιομηχανικό κτίριο στην περιοχή της Παιανίας και μία παραδοσιακή κατοικία στο Τσεπέλοβο στην Ήπειρο. Δουλεύουμε και στα δύο για ανθρώπους που εκτιμούμε κι αυτό μας δίνει ιδιαίτερη χαρά.
25. Τι κλίμακας έργα σχεδιάζετε; Έχω κάνει πολλά διαφορετικά έργα μικρής ή μεγαλύτερης κλίμακας, αλλά αγαπώ ιδιαίτερα να σχεδιάζω χώρους εργασίας. Τα βιομηχανικά κτίρια ή τα κτίρια γραφείων από τη γραμμή παραγωγής ή λειτουργίας έως τα πόμολα.
26. «Less is more», «More with less», «Less is a bore»; Κάποιο από αυτά ή κάτι άλλο; Full Circle. Όπως η ομάδα που έχουμε φτιάξει με τον Markus Berger και την Clarisse Labro.
27. Ποια έργα σας, πραγματοποιημένα ή μη, ξεχωρίζετε και γιατί; Αυτά που κάνω τώρα. Κι αυτά που δεν έχω κάνει ακόμα.
28. Τι μουσική σας αρέσει να ακούτε σχεδιάζοντας; Τη μουσική τη διαλέγει ο Γιώργος όταν δουλεύουμε και είναι συνήθως κάποιο playlist του jazzcat. Όταν είμαι μόνη, συνήθως ακούω ραδιόφωνο.
29. Ποιο βιβλίο μας προτείνετε να διαβάσουμε; Ξεκίνησα μόλις το “Sapiens”. Μέχρι στιγμής, το απολαμβάνω πολύ.
30. Ποια σειρά/ταινία να δούμε; Όλες τις σειρές του David Simon με αρχή και τέλος το The Wire. Πρόσφατα με συγκίνησε επίσης πολύ το Seven Seconds.
31. Τι χρώμα θα βάφατε την Πολεοδομία & τί την Εφορία; Όποιον κι αν ρωτήσετε θα σας πει ότι αποφεύγω συστηματικά αμφότερες τις υπηρεσίες και μάλλον δεν είμαι η κατάλληλη να απαντήσω.
32. Για ποιον θα θέλατε να σχεδιάσετε κάτι; Ιδρύσαμε πέρυσι με φίλους και συνεργάτες την ομάδα Full Circle Collaborative με σκοπό να δουλέψουμε τα επόμενα χρόνια με όσους σχετίζονται με την περιοχή του Ελαιώνα και κυρίως τις ομάδες που ζουν κι εργάζονται εκεί. Η πανδημία ανέβαλε δυστυχώς τα σχέδιά μας για φέτος, αλλά προετοιμαζόμαστε για την επόμενη χρονιά.
33. Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας; Να αγοράσω ποδήλατο. 

Η Όλγα Ιωάννου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Πανεπιστήμιο Sapienza της Ρώμης και στη Σχολή Αρχιτεκτονικής του ΑΠΘ απ’ όπου αποφοίτησε το 2002. Έκτοτε εργάζεται ως ελεύθερος επαγγελματίας. Το 2012 ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές σπουδές της στο επιστημονικό πεδίο «Αρχιτεκτονική- Σχεδιασμός του Χώρου» στην κατεύθυνση «Σχεδιασμός-Χώρος- Πολιτισμός» στο ΕΜΠ. Από το 2019 είναι διδάκτορας του ΕΜΠ. Έχει διδάξει στη Σχολή Αρχιτεκτονικής στο ΕΜΠ, στο Τμήμα Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στο Βόλο και στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Portsmouth στην Αθήνα.Tα ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούν την δικτυωμένη αρχιτεκτονική εκπαίδευση και την κυκλική οικονομία. Έχει δημοσιεύσει εργασίες σχετικές με την έρευνά της σε διαδικτυακά περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων. Από το 2010 μαζί με τον Γιώργο Καρβέλα διατηρούν το γραφείο Ιωάννου-Καρβέλας Αρχιτέκτονες. Από τον περασμένο Σεπτέμβριο εργάζεται ως Assistant Professor στο TU Delft.