PROFILE PICSX33

Profile Pics Αρχιτεκτόνων: οι απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο του SLUS (33 ερωτήσεις ίδιες για όλους) έρχονται να σκιαγραφήσουν την ιδιαίτερη προσωπικότητα κάθε αρχιτέκτονα και να αφηγηθούν ιστορίες και σκέψεις που ξεκινούν από την αρχιτεκτονική, τον δημόσιο χώρο, την πόλη και την κοινωνία και φτάνουν μέχρι την μουσική, την λογοτεχνία και το σινεμά.

Ο Γιώργος Σταματάκης, αρχιτέκτονας, απαντά στο ερωτηματολόγιο του SLUS.  

1. Πότε και πού γεννηθήκατε; Γεννήθηκα στην Αθήνα της δεκαετίας του ‘60, ένα χιονισμένο πρωινό Δευτέρας 25 Νοεμβρίου.
2. Τι σπουδές έχετε κάνει; Μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και αμέσως μετά Αρχιτεκτονική στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο.
3. Πού εργάζεστε; Ως αρχιτέκτονας ελεύθερος επαγγελματίας, σε συνεργασία (για περισσότερα από 20 χρόνια) με την εξαιρετική Κατερίνα Καρανίκου για μελέτες και επιβλέψεις ιδιωτικών έργων. Είμαστε οι A – team architects.
4. Τι είναι αυτό που σας ώθησε στην αρχιτεκτονική; Ένα παιδί που ξεχνιόταν με οτιδήποτε μπορούσε να κατασκευαστεί (Lego, χαρτοκοπτική, πλαστικά εξαρτήματα, συναρμολογούμενα και φυσικά υλικά), ενώ έξω νέες οικοδομές, μπετόν και γερανοί, αλλάζαν την οπτική της πόλης. Και τέλος, η Μαθηματική σκέψη.
5. Πού μένετε; Γεννήθηκα, κυκλοφορώ και μένω γύρω από τον Λυκαβηττό.
6. Ποια σημεία της πόλης σας ξεχωρίζετε; Το ωραιότερο υπαίθριο θέατρο του κόσμου είναι αυτό του Λυκαβηττού. Ο άξονας της Λεωφόρου Συγγρού με τον ορίζοντα της θάλασσας. Ο λαβύρινθος των αισθήσεων στα εκατοντάδες μικρά δρομάκια και καταστήματα του εμπορικού τριγώνου. Η οδός Ερμού που συμπυκνώνει όλη την ιστορία της πόλης, από το δυτικότροπο Σύνταγμα ως το ανατολίτικο Μοναστηράκι, πριν καταλήξει στο βιομηχανικόΓκάζι, σε μόλις σαράντα λεπτά περπάτημα.
7. Τί θα αλλάζατε στην γειτονιά σας; Τις ταράτσες των πολυκατοικιών. Μικρές ελεγχόμενες καλλιέργειες και ελαφριές κατασκευές σκίασης. Συντονισμός και συντήρηση αυτών από εξειδικευμένο προσωπικό (ο θυρωρός επανέρχεται ως κηπουρός) και ανταπόδοση (φρούτα, λαχανικά και υπαίθρια ζωή για ενοίκους). Διαπλάτυνση πεζοδρομίων, όχι νεκρούς πεζόδρομους και επιδότηση σε κλειστά καταστήματα για μικρές ατομικές επιχειρήσεις.
8. Ποιες τρεις πόλεις δεν έχετε επισκεφθεί και θα θέλατε; Τόκυο, Λας Βέγκας και τα Solomon – Cook islands (δεν είναι πόλη, είναι νησιά στην ‘’άλλη άκρη της γης’’, όταν μένεις στην Ελλάδα). Άλλοι πλανήτες, σε τρεις διαφορετικές και ιδιαίτερες εκδοχές. 
9. Ποιες πόλεις διαλέγετε για την σχέση τους με το δημόσιο χώρο και γιατί; Τις περισσότερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για τις αστικές εξυπηρετήσεις στους πεζούς και τις γενναιόδωρες πλατείες. Το Marrakesh στο Μαρόκο, για τον πιο ζωντανό δημόσιο χώρο. Το Τελ Αβίβ και το Ρίο για την οργανωμένη παραλιακή promenade. Την Αθήνα, μόνο για τις λαϊκές αγορές που αλλάζουν την όψη του δρόμου.
10. Ποια πέντε κτίρια θα τυπώνατε σε καρτ-ποστάλ ή και σε 3d printer για να τα στείλετε στους φίλους σας; Ευτυχώς τα κτίρια δεν είναι εικόνες, ούτε μακέτες. Νοητικά τοπία είναι οι χώροι, όταν τους ζεις. Είναι ο Ναός του Ποσειδώνα (Σούνιο), η πλατεία του Marrakesh (Μαρόκο), ένα άδειο διαμέρισμα τρίτου ορόφου (Αμπελόκηποι), ένα ενοικιαζόμενο δωμάτιο στην Αμοργό και το θέατρο του Λυκαβηττού (ξανά). Για τους φίλους μιλάμε, όχι για εμπορικούς σκοπούς…
11. Ποιο είναι το πιο ωραίο αντικείμενο του κόσμου; Ένα όμορφο και άνετο ζευγάρι παπούτσια. Αριστερό και δεξί μαζί. Για να περπατάμε διαρκώς και να ανακαλύπτουμε νέους τόπους.
12. Τι είδους ιστορίες μπορεί να αφηγηθεί ένας χώρος; Ένας χώρος είναι γεμάτος από μνήμες ψυχών και αναμνήσεις ανθρώπων. Όταν δεν κατοικείται, καταρρέει και πεθαίνει. Ιστορίες, που ο χώρος διεγείροντας διαφορετικές αισθήσεις παράγει συναισθήματα καταλήγοντας σε διηγήσεις, που αφηγούνται οι άνθρωποι σε άλλους ανθρώπους, χωρίς αυτό να σταματάει ποτέ.
13. Πόσο ο συγκεκριμένος τόπος κάθε φορά επηρεάζει την σύνθεσή σας; Ο τόπος είναι παντού και πάντα συγκεκριμένος. Έχει αισθήσεις, δεσμεύσεις και περιορισμούς, ποιότητες και ταυτότητα, παράγοντες που επηρεάζουν καταλυτικά όλες τις παραμέτρους του σχεδιασμού. Κάθε έργο είναι μοναδικό όπως και το σημείο που βρίσκεται.
14. Με ποιους αρχιτέκτονες ή καλλιτέχνες θα θέλατε να μπορούσατε να βγείτε για ποτό; Θα ήθελα να γνωρίσω όλους όσους είναι στο εξώφυλλο του  «Sgt. Pepper’s Lonely-Hearts Club Band» των Beatles. Και επειδή …δεν μου φτάνουν, θα ήθελα να προσκαλέσω και τους Kengo Kuma, Tom Waits, Stanley Kubrick, Federico Fellini, Merce Cunningham και Bruce Lee. Ένα  καλοκαιρινό απόγευμα σε κάποια ελληνική παραλία. Ενώ δίπλα τεμπελιάζει ο Donald Duck με την Lolita του Nabokov.
15. Τι σας εμπνέει; Η κίνηση και η χορογραφία των σωμάτων. Ο χτισμένος χώρος ορίζει διαδρομές και οπτικές φυγές, κατευθύνει το σώμα ώστε να αισθάνεται, να αγγίζει, και να βιώνει την ποιητική διάσταση της κίνησης, τον χορό.   
16. Μπορεί η αρχιτεκτονική να δώσει λύσεις σε κοινωνικά προβλήματα και πώς; Η Αθηναϊκή πολυκατοικία (που δεν είναι ακριβώς αρχιτεκτονική), έχει ήδη λύσει περισσότερα ζητήματα από όσα έχει δημιουργήσει. Η συνύπαρξη και η ανοχή διαφορετικών εισοδημάτων, φυλών, οικογενειών, επαγγελμάτων, γραφείων, καταστημάτων, όπου μπερδεύεται το ιδιωτικό με το δημόσιο, ορίζει μια ενδιαφέρουσα καθημερινότητα. Όταν ο άνθρωπος ζει – από ανάγκη ή όχι – μαζί με αυτούς που θεωρεί όμοιούς του, τότε χτίζουμε προάστια, σύνορα και γκέτο, όπου η αρχιτεκτονική δεν δίνει λύσεις, πάρα μόνο αντικαταθλιπτικά, αντιβιοτικά και παυσίπονα.  
17. Τι θα λέγατε αν μπορούσε να ανασυσταθεί ένας ΕΟΤ στον οποίο να  προσληφθούν νέοι αρχιτέκτονες για τον σχεδιασμό σύγχρονων δημόσιων τουριστικών εγκαταστάσεων τύπου ΞΕΝΙΑ; Γιατί να ανασυσταθεί; Για να προσληφθούν νέοι και ταλαντούχοι αρχιτέκτονες που θα μεταλλαχθούν σε δημόσιους υπάλληλους; Προτιμότερο να γίνουν διαγωνισμοί με διαφάνεια απο κριτικές επιτροπές με όραμα. Επίσης να απαγορευτούν εντελώς οι άθλιες επιβλέψεις από δημόσιους φορείς. Ένας οργανισμός δεν εξασφαλίζει ποιότητα σε σχεδιασμό και κατασκευή. Χρειάζεται ανεξάρτητη αρχή με παιδεία και ευέλικτη οργάνωση.
18. Σχολεία, μουσεία, ξενοδοχεία ή νοσοκομεία; Σε ποιον τομέα θα δίνατε προτεραιότητα και κίνητρα; Προτεραιότητα και κίνητρα, ακριβώς με τη σειρά που είναι στην ερώτηση. Και σχολές χωρίς κομματικές παρατάξεις. Μόνο η εκπαίδευση και η παιδεία παράγει σκεπτόμενους και φιλόδοξους ανθρώπους. Τα υπόλοιπα είναι απλά παροχές, απαραίτητες μεν, αλλά χρειάζεται και να διαβάζεις και κανένα βιβλίο…
19. Τέχνη, τεχνολογία, οικολογία και αρχιτεκτονική. Τέμνονται κάπου όλα αυτά; Αρχιτεκτονική χωρίς γνώση της τεχνολογίας υλικών δεν γίνεται. Ως τέχνη της καθημερινότητας θα πρέπει να ενσωματώνει την σύγχρονη τεχνολογία και εγκαταστάσεις, ώστε να την υπηρετούν. Η οικολογική συνείδηση στον σχεδιασμό είναι απαραίτητη προϋπόθεση, ώστε να περιορίζεται σημαντικά το ενεργειακό αποτύπωμα του κελύφους στο περιβάλλον. Όλα τέμνονται με σοφία.
20. Ποιες λέξεις συνοψίζουν την αρχιτεκτονική σας; Όταν βιώνεις και αισθάνεσαι αρμονικά σε έναν χώρο, χωρίς να έχεις την ανάγκη να αναζητείς τον λόγο και να αναρωτιέσαι το γιατί, τότε οι λέξεις έγιναν αρχιτεκτονική. Ανθρώπινη κλίμακα και συνδυασμός υλικών που μέσω της μορφολογίας, δημιουργούν σύνθετες φράσεις και αισθήσεις. Μια μουσική σύνθεση, δεν σου αρέσει επειδή γνωρίζεις την ακριβή ακολουθία από νότες, στίξεις και τονικότητες.
21. Πού βρίσκεται ο άνθρωπος στον σχεδιασμό σας; Καλό θα ήταν ο σχεδιασμός να ξεπερνάει τον άνθρωπο και τις εκάστοτε αντιλήψεις, να εκπλήσσει και να παράγει νέες συνθήκες και καταστάσεις. Αυτό που τώρα θεωρείται δεδομένο να γίνει απρόβλεπτο και μόλις γίνει συνήθεια, να ανατρέπεται ξανά. Ο άνθρωπος συνηθίζει εύκολα, ο σχεδιασμός δεν θα πρέπει να ακολουθεί οποιαδήποτε βολική συνθήκη.
22. Με τι υλικά προτιμάτε να δουλεύετε; Ξύλο, μέταλλο, γυαλί, πέτρα, επίχρισμα, σκυρόδεμα, και χρώμα αποτελούν τις επτά νότες που ενορχηστρώνονται από το φως, τον αέρα και τον χρόνο. Η δομική εφαρμογή και συνδυασμοί αυτών των επτά υλικών δημιουργεί μια μουσική σύνθεση που εκφράζεται αρχιτεκτονικά.
23. Μακέτες, σχέδια, σκίτσα, κολάζ, τρισδιάστατα, κινούμενη εικόνα, κείμενα. Πώς αποτυπώνετε καλύτερα τις ιδέες σας; Όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν. Οι χειροποίητες μακέτες από χαρτόνι γίνονται με 3D εκτυπωτές. Οι τεχνολογικές δυνατότητες έχουν επηρεάσει τον σχεδιασμό και έχουν εξελίξει (όχι πάντοτε θετικά) την συνθετική διαδικασία και κατασκευή. Όμως, η αρχιτεκτονική ιδέα μόνο σε σκίτσο μπορεί να αποτυπωθεί. Και με το κείμενο να επικοινωνήσει.
24. Τι πρότζεκτ δουλεύετε αυτόν τον καιρό; Γραφειακούς χώρους με διευθυντές, προϊσταμένους και υπαλλήλους, με περιοχές εκτόνωσης και συνάθροισης, με νέα υλικά και αυστηρές πιστοποιήσεις ποιότητας και συνθηκών. Μια μικρή κατοικία με περιορισμένο προϋπολογισμό αλλά απεριόριστη διάθεση. Ανακαινίσεις κατοικιών και διαμερισμάτων. Την αναβάθμιση – καιρός ήταν – και μερική ανακατασκευή του γραφείου μας.
25. Τι κλίμακας έργα σχεδιάζετε; Κάθε κλίμακας έργα, εκτός από δημόσια. Μικρής, κυρίως μεσαίας, αλλά τελευταία και μεγάλης. Στο μυαλό μου βέβαια, έχω σχεδιάσει και ανακατασκευάσει την Αθήνα ολόκληρη. Μόνο το σπίτι που θα ήθελα να ζω δεν έχω καταφέρει να σχεδιάσω. Σε ποια κλίμακα αντιστοιχεί η φαντασία;
26. «Less is more», «More with less», «Less is a bore»; Κάποιο από αυτά ή κάτι άλλο; Homeless, όχι με την έννοια του αστέγου, αλλά με αυτήν της λιγότερης κατοίκησης. Ο ανθρώπος να συναντήσει τον νομάδα που έχασε. Less. Μικρότερη κατοικία, λιγότερες ανάγκες. Ένα δωμάτιο ξενοδοχείου είναι αρκετό. More, μόνο σε κοινόχρηστους πολυλειτουργικούς χώρους.
27. Ποια έργα σας, πραγματοποιημένα ή μη, ξεχωρίζετε και γιατί; Κάθε έργο, για την περίοδο που το δουλεύουμε είναι το πιο ξεχωριστό. Μερικά όμως εξακολουθούν να είναι μέσα σου. Όπως το μικρό κτίριο φοιτητικών studios στο Αιγάλεω γιατί κάποιοι απίστευτοι περιορισμοί οδήγησαν σε μοναδική επίλυση, το οκταώροφο κτίριο γραφείων και διαμερισμάτων στο Παγκράτι για την ιδιαίτερη μονολιθικότητα του, και αρκετές εφήμερες κατασκευές που δεν έγιναν ή δεν υπάρχουν πιά γιατί δεν υπήρχαν πολεοδομικοί κανόνες και οικοδομικοί περιορισμοί.
28. Τι μουσική σας αρέσει να ακούτε σχεδιάζοντας; Οι ήχοι της πόλης αργά το βράδυ, χωρίς μουσική επένδυση. Ο ήχος των κυμάτων στην παραλία. Η δυνατή ηλεκτρονική μουσική όταν σχεδιάζω ένα πρότζεκτ στο μυαλό μου, σε κάποιο μπαρ. 
29. Ποιο βιβλίο μας προτείνετε να διαβάσουμε; Την Οδύσσεια του Ομήρου. Και όλες τις εικονογραφημένες περιπέτειες του Ντόναλντ Ντακ, με ανίψια και θείο Σκρούτζ.
30. Ποια σειρά/ταινία να δούμε; Δεν είναι ακριβώς ταινία, είναι ποίηση. Ένα αλλόκοσμης ομορφιάς μυστηριακό όραμα που συνδυάζει όλες τις τέχνες σε ένα και μοναδικό έργο. «2001: A Space Odyssey» του Stanley Kubrick. Συγκλονιστική αρχή και μεθυσμένο τέλος, σε ένα άγνωστο ακόμα συμπαντικό ταξίδι.
31. Τι χρώμα θα βάφατε την Πολεοδομία & τί την Εφορία; Την Πολεοδομία δεν θα την έβαφα. Θα κολλούσα παντού– σαν ταπετσαρία – εκτυπώσεις και φωτοτυπίες σχεδίων, των αρχιτεκτονικών έργων που έχουν διακριθεί ή απορρίφθηκαν λόγω νομοθεσίας και επιτροπών. Όσο για την Εφορία θα την έβαφα βαθύ ροζ – φούξια. Είναι η γυναίκα που σου παίρνει τα πάντα, ενώ σου προσφέρει το απόλυτο τίποτα.
32. Για ποιον θα θέλατε να σχεδιάσετε κάτι; Για κάποιον που θα έχει ένα ξεχωριστό όραμα, γούστο και να εμπνεύσει για αυτό. Ελεύθεροι από αρχιτεκτονικές δεσμεύσεις και κτιριολογικά προγράμματα να συνθέσουμε μαζί ότι τρελό και απίθανο μας κατέβει. Και τέλος, να έχει τα χρήματα να το υλοποιήσει. ……και μετά ξύπνησα.
33. Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας; Να κάνω τον γύρο των Ηνωμένων Πολιτείων της Αμερικής. Θέλω χρόνο, χρήματα και παρέα που να έχει αυτά τα δυο. Να κάνω τον γύρο του κόσμου. Μέχρι τότε, συνεχίζω το ταξίδι της αρχιτεκτονικής στις ζωές των άλλων, μέσω συναντήσεων με αξιοσημείωτες υπάρξεις όλων των κοινωνικών τάξεων και ηλικιών. Το πρότζεκτ είναι η αφορμή, η αφετηρία. Το ταξίδι που ξεκινάει, ο προορισμός που δεν διακρίνεις, είναι το επόμενο σχέδιο. Και ο θεός γελάει….

Ο Γιώργος Σταματάκης είναι αρχιτέκτων μηχανικός και εργάζεται ως ελεύθερος επαγγελματίας, συνιδρυτής με την Κατερίνα Καρανίκου και ενεργό μέλος του γραφείου “A-team Architecture & Design”. Αποφοίτησε το 1995 από τη Σχολή Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (Ε.Μ.Π), έχοντας προηγουμένως ολοκληρώσει σπουδές Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ασχολείται με την μελέτη και κατασκευή νέων ιδιωτικών έργων (κατοικίες, κτίρια γραφείων, καταστήματα), με εφήμερες κατασκευές και με ανακαινίσεις εσωτερικών χώρων, έχοντας αρκετές δημοσιεύσεις σε εξειδικευμένα  περιοδικά, εκδόσεις και εκθέσεις αρχιτεκτονικού έργου. Παράλληλα με την αρχιτεκτονική έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις εικαστικών, συνεργάζεται ως σκηνογράφος με θεατρικές ομάδες, κείμενα του έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά, και δραστηριοποιείται με τον σύγχρονο χορό μέσω σεμιναρίων και παραστάσεων.