PROFILE PICSX33

Profile Pics Αρχιτεκτόνων: οι απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο του SLUS (33 ερωτήσεις ίδιες για όλους) έρχονται να σκιαγραφήσουν την ιδιαίτερη προσωπικότητα κάθε αρχιτέκτονα και να αφηγηθούν ιστορίες και σκέψεις που ξεκινούν από την αρχιτεκτονική, τον δημόσιο χώρο, την πόλη και την κοινωνία και φτάνουν μέχρι την μουσική, την λογοτεχνία και το σινεμά.

Η Κατερίνα Χαραλαμποπούλου, αρχιτέκτονας και ιστορικός αρχιτεκτονικής, απαντά στο ερωτηματολόγιο του SLUS.  

1. Πότε και πού γεννηθήκατε; Στην Πάτρα, το 1976.
2. Τι σπουδές έχετε κάνει; Σχολή Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ, μεταπτυχιακό architectural history στη Bartlett, και διδακτορικό θεωρία & ιστορία πίσω στην Αρχιτεκτονική του ΕΜΠ. Ένα εξάμηνο πέρασα και στο LTH, στο Lund της Σουηδίας, ως Εράσμους. Πέρα από το ότι ήταν ένα τέλειο εξάμηνο, το λέω γιατί η ζωή με ξανάφερε με έναν περίεργο τρόπο στη Σουηδία. Οπότε μ’ αρέσει να λέω πως ήταν κάτι το σημαδιακό.
3. Πού εργάζεστε; Σχεδόν πουθενά. Δηλαδή όλο και κάτι κάνω, αλλά από τότε που τέλειωσα το διδακτορικό, δουλειά κανονική δεν έχω. Είναι όμως φοβερό και να μη δουλεύεις και να τρέχεις και να μην προλαβαίνεις. Η επόμενη δουλειά είναι κάποιες διαλέξεις στην Σχολή του Umeå. Το νοίκι δεν το βγάζουν πάντως.
4. Τι είναι αυτό που σας ώθησε στην αρχιτεκτονική; Ήταν μια μακέτα και ήμουν 5 χρονών. Οι γονείς μου είχαν αποφασίσει να χτίσουν ένα δικό τους σπίτι και το είχαν αναθέσει σε μια αρχιτεκτόνισσα. Σε μια από τις συναντήσεις τους έτυχε να με πάρουν μαζί. Είδα τις μακέτες και έμεινα ξερή. Υποθέτω είδα όλη τη μαγεία που βλέπουν τα παιδιά στα κουκλόσπιτα. Από τότε δεν παρέκκλινα ποτέ από την αρχική απόφαση. Ήταν πιο εύκολο ίσως έτσι, να μην αμφιβάλλεις και να μην ψάχνεις πέρα δώθε. Τη μισή μου ζωή ήθελα να γίνω αρχιτέκτονας. Και την άλλη μισή να ξεγίνω.
5. Πού μένετε; Στην Ουψάλα.
6. Ποια σημεία της πόλης σας ξεχωρίζετε; Τα στενά γύρω από τον Καθεδρικό. Το “μυστικό” πέρασμα στον προαύλιο χώρο του ναού από μια πόρτα που όλοι νομίζουν ότι είναι κλειδωμένη και κανείς δεν την ανοίγει – αλλά δεν είναι. Την ανοίγει όποιος τολμήσει απλά να την ανοίξει. Και ο περίπατος πλάι στο ποτάμι, ειδικά όταν σουρουπώνει.
7. Τί θα αλλάζατε στην γειτονιά σας;  Για την ώρα φοβάμαι μόνο μην χτιστεί μια λουξ πολυκατοικιάρα που θα μας κρύψει τη θέα στο κάστρο και τον καθεδρικό. Αλλά πέρα από το “ατομικό συμφέρον”, στην δίπλα γειτονιά μας έχουν αρχίσει να πέφτουν συχνά πυκνά πυροβολισμοί. Μαφίες, ντήλερς, τα γνωστά. Που είναι το κράτος; Υπάρχει και ένα ωραίο συγκρότημα κατοικιών που όμως επειδή έχει υποβαθμιστεί πολύ θα το γκρεμίσουν για κάτι πιο γκλαμ και μοδάτο. Είναι κρίμα γιατί θα μπορούσε να σωθεί. Η είσοδος γίνεται από εσωτερική αυλή που τώρα έχει καταντήσει ένα χάλια πάρκινγκ. Έχει περιμετρικά μπαλκόνια προς την αυλή και η είσοδος στα διαμερίσματα γίνεται από τα μπαλκόνια, σαν σε αμερικάνικο μοτέλ στη μέση αυτοκινητόδρομου, όπως στις ταινίες. Η θέση του είναι απόλυτα προνομιακή, εντελώς στο κέντρο, αλλά με γυρισμένη την πλάτη σε αυτό, και κάπως κρυμμένο. Θα γινόταν τέλειο αν σουλουπωνόταν.
8. Ποιες τρεις πόλεις δεν έχετε επισκεφθεί και θα θέλατε; Tην (πόλη της) Ζανζιβάρης, το Μοντεβιδέο, την Rouen.
9. Ποιες πόλεις διαλέγετε για την σχέση τους με το δημόσιο χώρο και γιατί; Tην Ουψάλα το καλοκαίρι. Τόσα πάρκα και τόσος κόσμος που δεν τα χορταίνει μετά τον βαρύ χειμώνα. Είναι αλλιώς όταν έχεις περάσει 6 μήνες παγωνιάς να βιώνεις τον δημόσιο χώρο. Δεν είναι απλά η πρόσβαση σε αυτόν αλλά και η διάθεση που έχεις να τον χορτάσεις.
10. Ποια πέντε κτίρια θα τυπώνατε σε καρτ-ποστάλ ή και σε 3d printer για να τα στείλετε στους φίλους σας; Τον ναό του Αγίου Μάρκου στη Βενετία, για χάρη του Ruskin. Τον καθεδρικό της Rouen. To Steiner House του Loos. Κάποια λεπτομέρεια απ’το Schindler House. Μια κάρτα με το εσωτερικό της βιβλιοθήκης της Στοκχόλμης του Asplund. Το αμφιθέατρο του μουσείου Gustavianum στην Ουψαλίτσα. (Ουπς είπα 6).
11. Ποιο είναι το πιο ωραίο αντικείμενο του κόσμου;  Είναι τα βιβλία αντικείμενα; ή είναι ανώτερο είδος; Ένα βιβλίο του Taibo – φυλαχτό.
12. Τι είδους ιστορίες μπορεί να αφηγηθεί ένας χώρος; Πολλές. Αναμνήσεις παρελθόντος και αναμνήσεις μέλλοντος. Όπως έγραψε κάποιος κάποτε “τόσο ονειρεύτηκα εδώ το μέλλον ώστε μου φαινόταν μερικές φορές πως το θυμάμαι” ή κάπως έτσι.
13. Πόσο ο συγκεκριμένος τόπος κάθε φορά επηρεάζει την σύνθεσή σας; Όχι ότι κάνω και πολλές, αλλά την επηρεάζει. Καταρχήν σε πρακτικά θέματα. Τρόποι κατασκευής, υλικά, κλίμα, φως, σκοτάδι, βροχές, χιόνια… Δεν είναι τυχαία επιλογή η έντονη ώχρα και το κόκκινο σε ένα σκοτεινό και λευκό χειμώνα. Ούτε τα παράθυρα δίχως παντζούρια και κουρτίνες που φωτίζουν και στολίζουν το δρόμο με το φως του εσωτερικού τους. Ούτε το ξύλο που ρέει άφθονο και οι άνθρωποι μαθαίνουν να το κουμαντάρουν από τις πρώτες τάξεις του σχολείου. Ούτε οι στέγες που δεν γίνεται να είναι επίπεδες. Γενικά από την παραδοσιακή αρχιτεκτονική κάθε τόπου μπορεί κανείς να πάρει πολλά μαθήματα.
14. Με ποιους αρχιτέκτονες ή καλλιτέχνες θα θέλατε να μπορούσατε να βγείτε για ποτό; Σίγουρα όχι με τον Viollet-le-Duc. Σίγουρα ναι με τους PRB (Pre-Raphaelite Brotherhood). Με τον Reyner Banham (κι ας μην ανήκει σε καμιά απ’τις δύο κατηγορίες). Και με τους Ralph Erskine, Δεσποτόπουλο και Fred Forbát γιατί ήταν κι αυτοί μετανάστες στη Σουηδία. Θα είχα πολλά να τους ρωτήσω.
15. Τι σας εμπνέει; Το πολύ διάβασμα. Όταν δεν διαβάζω το μυαλό αδρανεί. Όταν διαβάζω όλο και κάτι κατεβαίνει.
16. Μπορεί η αρχιτεκτονική να δώσει λύσεις σε κοινωνικά προβλήματα και πώς; Ναι μπορεί. Κοινωνική κατοικία, δημόσιος χώρος, ποιότητα ζωής.
17. Τι θα λέγατε αν μπορούσε να ανασυσταθεί ένας ΕΟΤ στον οποίο να  προσληφθούν νέοι αρχιτέκτονες για τον σχεδιασμό σύγχρονων δημόσιων τουριστικών εγκαταστάσεων τύπου ΞΕΝΙΑ; Και βέβαια ναι. Απορώ γιατί δεν έχει γίνει.
18. Σχολεία, μουσεία, ξενοδοχεία ή νοσοκομεία; Σε ποιον τομέα θα δίνατε προτεραιότητα και κίνητρα; Στο δημόσιο χώρο, ανοιχτό ή κλειστό. Κυρίως τον υπαίθριο για την Ελλάδα. Σκέφτομαι συχνά τον θεσμό του σουηδικού Folket hus, ένα δημόσιο μεγάλο σπίτι για όλους. Με το σαλόνι του, τις προβολές του (θέατρο, κιν/φο), χώρους για μουσική και χορό, χώρο για φαγητό, χώρο για διάβασμα (βιβλιοθήκη). Να μπορείς να βγεις να πας κάπου που να σου ανήκει αλλά να μην είναι το σπίτι σου. Να μην είσαι και εντελώς μόνος και να μην χρειάζεται να πληρώσεις.
19. Τέχνη, τεχνολογία, οικολογία και αρχιτεκτονική. Τέμνονται κάπου όλα αυτά; Σίγουρα.
20. Ποιες λέξεις συνοψίζουν την αρχιτεκτονική σας; Θα ήθελα η αρχιτεκτονική να έχει σχεδιαστεί με κέφι και να φαίνεται, να έχει κόλπα, κομψότητα. Να μην ενοχλεί, να σε βάζει να σκέφτεσαι “κοίτα τι έκανε εδώ ο αρχιτέκτονας!” Να έχει κάτι παραπάνω από το προφανές και το τετριμμένο. Κάτι, όχι τα πάντα.
21. Πού βρίσκεται ο άνθρωπος στον σχεδιασμό σας; Παντού μάλλον. Είναι το βλέμμα του και το άγγιγμα του που οδηγούν το χέρι και τις αποφάσεις στο σχεδιασμό. Έλεγε κάπου ο Ruskin στη «λυχνία της μνήμης» πως ο χώρος αποκτά ζωή μέσα από την ανθρώπινη εμπειρία. Η ομορφιά όλων των πραγμάτων γίνεται εξαρτώμενη από την ανθρώπινη παρουσία. Χωρίς αυτήν, ένα τοπίο «δεν θα ήταν παρά ξύλα και πέτρες και ένας απότομος χωματόδρομος». Μπορεί η ομορφιά να υπάρχει και χωρίς εμάς, αλλά για τον καθένα, η δική του εμπειρία είναι μοναδική, πολύτιμη, κατά κάποιο τρόπο ιερή.
22. Με τι υλικά προτιμάτε να δουλεύετε; Με ελκύει η ποικιλία υλικών, αλλά χωρίς να γίνεται πανηγύρι. Είναι μια δύσκολη ισορροπία. Η συνύπαρξη διαφορετικών υφών. Μ’αρέσει όταν τα υλικά χρησιμοποιούνται με πρωτότυπο τρόπο. Μ’αρέσουν τα υλικά τα ανθεκτικά στο χρόνο, σίγουρα το μάρμαρο, τα μέταλλα και το ξύλο και η λεπτομέρεια στην επεξεργασία τους.
23. Μακέτες, σχέδια, σκίτσα, κολάζ, τρισδιάστατα, κινούμενη εικόνα, κείμενα. Πώς αποτυπώνετε καλύτερα τις ιδέες σας; Μακέτες, κολάζ και κείμενα. Τα σκίτσα μου δεν είναι για δημόσια θέα.
24. Τι πρότζεκτ δουλεύετε αυτόν τον καιρό; Ένα άρθρο για την έννοια της λέξης intimacy στον 19ο αιώνα, με αφορμή ένα μυθιστόρημα του Viollet-le-Duc για την οικογενειακή ζωή της εποχής του: Χωριστές κρεβατοκάμαρες που επικοινωνούν με κρυφά περάσματα και άλλες τέτοιες λεπτομέρειες. Oνειρεύομαι πάντα και μια μεγάλη ιστορία της περιγραφής και της αφήγησης της αρχιτεκτονικής. Άλλα 5-6 διδακτορικά που θα ενωθούν όλα μαζί και θα γίνουν μια καλή εγκυκλοπαίδεια για το πώς γράφουμε για την αρχιτεκτονική στους αιώνες των αιώνων.
25. Τι κλίμακας έργα σχεδιάζετε; Για ένα περίεργο λόγο νιώθω άνετα με κατοικίες και με τοπίο. Ενδιάμεσες κλίμακες δεν με πολυ-ελκύουν. Με τρομάζει ο μεγάλος κτιριακός όγκος και για την ώρα αποφεύγουμε ο ένας τον άλλο.
26. «Less is more», «More with less», «Less is a bore»; Κάποιο από αυτά ή κάτι άλλο; Δεν τα πάω πολύ καλά με τα συνθήματα. Πρέπει να ξέρει κανείς να διαλέγει ανάμεσα στο less και το more ανάλογα με την περίσταση.
27. Ποια έργα σας, πραγματοποιημένα ή μη, ξεχωρίζετε και γιατί; Το διδακτορικό μετράει; Είναι ό,τι μεγαλύτερο έχω κάνει. Συγκεντρώνει όλες μου τις μανίες και τις αγάπες. Κατάφερα να ξεφύγω από την αρχιτεκτονική χωρίς να φύγω από αυτή. Αν γίνεται αυτό. Και το σπίτι στο Ρίο, επειδή το σχεδίασα πλακάκι πλακάκι, και παρότι πέρασαν χρόνια, ακόμα μ’αρέσει.
28. Τι μουσική σας αρέσει να ακούτε σχεδιάζοντας; Ό,τι μ’αρέσει να ακούω πάντα. χιπ χοπ, τριπ χοπ, glitch hop, idm and the like… Από την άλλη, όταν «σχεδιάζω» κείμενο, δεν θέλω να ακούω απολύτως τίποτα. Ούτε κιχ.
29. Ποιο βιβλίο μας προτείνετε να διαβάσουμε; “Να τελειώνουμε με τον Εντύ Μπελγκέλ” του Εντουάρ Λουί. Αλλιώς, τα άπαντα του PIT II.
30. Ποια σειρά/ταινία να δούμε; Το Wire και το Homicide. Και όλες τις ταινίες του Ken Loach.
31. Τι χρώμα θα βάφατε την Πολεοδομία & τί την Εφορία; oh, what difference does it make, που έλεγε και ο morrissey…
32. Για ποιον θα θέλατε να σχεδιάσετε κάτι; Ένα δεντρόσπιτο για τον Ελίας. Ή μάλλον για την αυλή του σχολείου του. Για αυτόν και όλα τα παιδάκια της τάξης. Με σκάλες, καταπακτές, σχοινιά, αυτοσχέδια ασανσέρ/πλατφόρμες, παρατηρητήριο και όλα τα κομφόρ. Μόνο που αυτή η μηλιά που βλέπω εκεί δεν ξέρω αν θα άντεχε. Και δεν είναι και όσο ψηλή θα ήθελα.
33. Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας; Έλεγε κάπου ο Lawrence της Aραβίας στον Ομάρ Σαρίφ, “I’ll make easy stages, Ali. I think I see a way of being just ordinarily happy”…  κάτι τέτοιο/κάπως έτσι… Σχέδιο είναι μια ευτυχισμένη, ήρεμη ζωή – αυτή την εποχή δεν αντέχω άλλες συγκινήσεις.

Η Κατερίνα Χαραλαμποπούλου είναι αρχιτέκτονας και ιστορικός αρχιτεκτονικής με σπουδές στην Αθήνα (ΕΜΠ), στο Λονδίνο (MSc The Bartlett, UCL) και πάλι στην Αθήνα (PhD, ΕΜΠ). Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούν την έννοια της αναπαράστασης στην ιστορία της αρχιτεκτονικής στη διασταύρωση με τη θεωρία λογοτεχνίας εστιάζοντας στις έννοιες της περιγραφής και της αφήγησης, του ρεαλισμού και της λογοτεχνικής λεπτομέρειας. Έχει εργαστεί στο Τμήμα Ανακαίνισης και Αποκατάστασης Κτιρίων του ΤΕΙ Δυτικής Ελλ. που πλέον δεν υπάρχει και στο Τμήμα Διακόσμησης του ΙΕΚ Πάτρας, που ίσως και να υπάρχει. Εκτός από τις ακαδημαϊκές δραστηριότητες, έχει μια ιδιαίτερη αγάπη στη λογοτεχνία, έχει δημοσιεύσει μερικά διηγήματα και έχει κερδίσει κανα δυο λογοτεχνικά βραβεία. Κάποτε έγραφε ιστορίες για μουσική στο garam0nd.blogspot.